GEBELİKTE (HAMİLELİKTE) ZEKA TESTİ NEDİR? NE ZAMAN YAPILIR?
DOĞUM ÖNCESİ TARAMA TESTLERİ
Bu testlere neden zeka testi denir?
Gebelikte yapılan ikili test, üçlü test, dörtlü test gibi testlere genel olarak halk arasında zeka testi denir. Halk arasında zeka testi denilen bu testlerin esas adı doğum öncesi tarama testleridir veya down sendromu tarama testleridir.(prenatal tarama testleri). Bu testler bebeğin zekasını ölçen testler değildir ancak bu testlerin sonucunda riski belirlenen kromozomal anomaliler zeka geriliği ile beraber olan hastalıklardır, down sendromu (mongol bebek, trizomi 21) gibi. Anne karnındaki bebeğin zeka düzeyini direk olarak değerlendiren herhangi bir test yoktur. Ayrıca bu testlerde belirlenen kromozomal anomaliler dışında bebekte zeka geriği yapabilecek çok çeşitli hastalıklar vardır, örneğin hipotroidi gibi. Başka bir deyişle bu testler zeka geriliği yapabilecek hastalıklardan sadece bir kaçını tarar, diğerlerini taramaz bu nedenle bu testlerin sonucu normal gelen bir bebekte de başka bir hastalıktan dolayı zeka geriliği görülebilir. Yani zeka testleri sonuçlarının hepsinin normal olması bebeğin doğumdan sonra zekasının normal olacağını garanti etmez.
Zeka testleri ne zaman, hangi haftalarda yapılır?
Bu testlerden ikili test gebeliğin 11-14 haftaları arasında yapılır. Üçlü test veya dörtlü test 16-20 haftalar arasında yapılır. İkili test yapılırken fetusun ense kalınlığı da (NT) ölçülür.
Çoğu testte olduğu gibi bu testlerde de belli oranda yanılma payı vardır. Yani bu testlerin sonucunda normal görünen bir bebeğin aslında hasta olma ihtimali vardır. Tersine bu testlerde anormal görünen bir bebeğin normal olma riski de vardır. Ancak tabiki testlerin doğruyu gösterme oranı yanlış gösterme oranından daha fazladır. Bu nedenle bu testlerdeki sonucu kesin sonuca çevirmek için amniosentez veya CVS gibi yöntemler kullanılır. Bu testlerin güvenilirlik oranları ve diğer konularda ayrıntılı bilgilere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
İkiz, üçüz ve diğer çoğul gebeliklerde tarama:
İkiz, üçüz ve diğer çoğul gebeliklerde ikili test, üçlü test, dörtlü test başarılı sonuç verememesi nedeniyle uygulanamamaktadır. Bunun yerine bu gebeliklerde tarama amacıyla ense kalınlığı (NT) ölçümü kullanılır.