Adet dönemi, kadınların üreme çağında olduğunu, üreyebildiğini gösteren işaretlerden biriyken aynı zamanda biraz ağrılı, sancılı ve kullanılması gereken petler yüzünden sıkıntılı bir dönemdir. Ancak modern çağın kadınlara sunduğu kolaylıklardan biri olan vajinal tamponlar, adet günlerinin petle ilgili sorunlarını çözmeye yardımcıdır. Tampon kullanımı sayesinde adet günleri, diğer günler kadar konforlu olabiliyor.
Adet günlerinde kullanılan tampon; vajina içine yerleştirilen ve vajinadan dışarıya doğru sarkan bir ipi olan, adet kanını emecek şekilde özel olarak hazırlanmış hijyenik ve sağlıklı bir üründür. Tamponlar 3 değişik büyüklükte hazırlanır ve üretiminde pamuk kullanılır. Farklı işlemlerden geçirilerek sıkıştırılan pamuğun parçacıkları birbirinden ayrılmaz ve vajina içinde dağılmaz. Tamponlar; hijyenik koşullarda üretilir ve kullanıma kadar üzeri şeffaf bir örtü ile kapalı kalır. Ancak bu sağlıklı koşulların bozulmaması için kullanım öncesinde ellerin de mutlaka yıkanması, temiz olması gerekir. Tamponun kullanım kılavuzunda da altı çizildiği gibi, ambalajında gösterilen yerden açılmalı, hiçbir yere temas etmeden hemen uygulanmalıdır.
Vajinal tamponlar, adet kanının vajina dışına atılmadan önce emilmesini sağlar ve doğru yerleştirildiğinde kadın taşmasını, kadının iç çamaşırına geçmesini önler. Bu sayede pet kullanımı süresince kadınların yaşadığı sosyal ve hijyenik sorunlar ortadan kaldırılabilir. Her kadının kullanımına uygun olması, her ihtiyacı karşılayabilmesi için tamponlar farklı boy ve emme kapasitelerine sahip olarak üretilmektedirler. Her kadının adet kanamasının süresi ve miktarı kadına uygun olan tamponu seçebilmesinde yol gösterecektir.
Vajinal tampon kullanımı, kadının hayatına konfor ve hijyen katmaktadır. Ancak tamponun uzun süreli ve bilinçsiz kullanımı da “Toksik Şok Sendromu” olarak adlandırılan yaşamı ciddi şekilde tehdit edebilen bir komplikasyona sebep olmaktadır. Bu bakımdan tampon kullanımında bilinçli davranmak ve en önemlisi tamponu gün içinde 4-6 saatten fazla vajinada tutmamak bu riskten uzak kalmayı sağlayacaktır. Bir de vajinal tamponlar sadece adet dönemi içinde kullanılmalı, günlük vajinal akıntılar ya da günlük hijyen için tampon kullanımından kaçınılmalıdır.
Tampon seçimi nasıl olmalı?
vajinal-tampon
Günümüzde ülkemizde satışa sunulan tamponlar 3 ayrı ebada sahiptir. Bu ebatların emiciliği ile ilgili yapılan standart laboratuar ölçümlerinde mini ve normal boyutlardaki tamponların adetin hafif ve orta şiddette geçen günlerinde kullanılabileceği tespit edilmiştir. Süper boyuttaki tamponlar ise kanamaların orta şiddette ve ağır geçtiği günlerde kullanılabilir. Eğer kadın, ilk kez tampon kullanıyorsa kutunun üzerinde bulunan kullanma talimatını okuyup ona göre hareket etmelidir. Kadınlar kendileri için en uygun tamponu deneyerek de seçebilirler. Kanamanın 3 – 4 saat çok yoğun geçmesi durumunda yüksek kapasiteli, 4 saatten fazla geçtiği halde tampon dolmuyorsa düşük kapasiteli tampon seçmek doğru olur.
Tampon nasıl yerleştirilir?
Tamponu ilk kez deneyip kullanacak olan kişiler biraz heyecanlı ve gergin olabiliyor. İşte bu gerginlik de; kasların daha fazla kasılıp tamponun yerleştirilmesinin güçleşmesine sebep oluyor. Bunun için özellikle ilk kez tampon kullanacak olanlar, derin bir nefes alıp kendini gevşeterek yavaş ve nazik hareketlerle tamponu yerleştirmeliler.
Tampon kullanımında bilinmesi gerekenler
Kadının vajinasında tampon takılıyken idrara çıkmada sorun yaşanmaz. Çünkü idrar deliği ve adet kanının geldiği delik farklıdır.
Tamponun vajinada olması idrar için baskı, sorun yaratmaz, kadının korkmasına gerek yoktur.
Tampon kullanmak adet dönemlerinde kadınların yüzme, dans ve zorlu spor etkinliklerine katılmalarına olanak sağlar.
Adet döneminde oluşan kokunun önüne geçmek için tampon kullanımı önerilir. Adet dönemi daha rahat geçer.
Adetin hafiflediği günlerde ve geceleri pet kullanmak, ancak gündüz tampon kullanmak iyi gelir.
Adet dönemi dışında akıntı ya da herhangi bir fizyolojik sebepten dolayı kesinlikle tampon kullanımı önerilmez, zararlıdır.
Tamponun çok uzun süreli kullanımlarında (6-8 saat) ve özellikle de sıcak havalarda ölümcül olabilen “Toksik Şok Sendromu” yaşanabilir.
Tampon ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları
vajinal-tampon-1
Tampon kendiliğinden düşebilir mi?
Kullanım kılavuzundaki gibi doğru şekilde yerleştirilirse vajina kasları tamponu tutar ve bu nedenle de aktif spor yaparken bile tampon düşmez.
Tampon enfeksiyon açısından riskli midir?
Kullanım kılavuzuna ve uzmanalrın önerilerine uygun olarak kullanıldığında tampon enfeksiyona yol açmaz. Ancak toksik şok sendromu adı verilen sorun tamponun yanlış kullanımından kaynaklanmaktadır.
Tampon varken tuvalete gidebilir mi?
Kadınların genital bölgesinde vücut dışına açılan 3 farklı açıklık (delik) vardır. Bunlar; idrarın yapıldığı üretra, vajina ve anüs. Bu delikler, birbirilerinden bağımsızdır ve bu nedenle vajinada bulunan tampon tuvalete gitmeye engel olmaz. Bu sebeple de kadın tuvalete gittikten sonra tamponu çıkarması ya da değiştirmesi gerekmez. Ancak idrar yaparken tamponun ipinin ıslanması için ipi elle kenara almakta fayda var.
Tampon kullanırken yüzmek mümkün müdür?
Tamponun kadının hayatını en çok kolaylaştırdığı konulardan birisi kesinlikle adet dönemlerinde de yüzme özgürlüğüdür. Tampon kullanarak hem denizde hem de havuzda yüzülebilir.
Tampon kullanırken spor yapılabilir mi?
Tampon kullanırken spor ve dans aktiviteleri rahatlıkla yapılabilir, bale, ağırlık kaldırma, atletizm gibi her türlü sporu yapmak mümkündür.
Tampon kullanırken banyo yapılabilir mi?
Tampon varken banyo yapmakta bir sakınca yoktur.
Tampon vajinanın içine kaçabilir ve kaybolabilir mi?
Bu mümkün değildir, sadece tamponun ipi vajinaya kaçabilir. Böyle durumda endişelenmeye gerek yoktur, gevşeyip iki parmağı yavaşça vajinaya sokarak ipi bulmak mümkün olacaktır. Ancak bir aksilik olur da, ipi bulmak zor olursa zorlamadan hemen doktoru aramak, bir sağlık kumruna gitmek en doğrusudur.
Tampon alerjiye yapar mı?
Çok sık olmamakla birlikte tamponların, özellikle de özel parfümlü tamponların alerjiye sebep olduğu görülmektedir. Böyle bir sorun yaşayan kadınlar tampon kullanmaktan kaçınmalılar.
Tampon adet kanaması sırasında ortaya çıkan kokuyu azaltır mı?
Adet kanının koku yapma sebebi, petlerde hava ile temas ediyor olmasıdır. Tampon ise kanı içeride tutup havayla temas etmesini engellediği için koku oluşmaz.
Tampon varken pet de kullanılmalı mı?
Tampon; 4- 6 saat süreyle adet kanamanı emme gücüne sahiptir. Eğer 4 saat içinde adet kanı tampona rağmen dışarıya sızıyor, bulaşıyorsa kadın ya tamponu doğru yerleştirmemiştir ya da tampon uygun emme kapasitesine sahip değildir. En yüksek kapasiteli tamponu kullanmaya rağmen hala kan dışarıya taşıyorsa adet kanaması normalden fazladır ve böyle bir durumda jinekologa başvurulmalıdır.
Uyurken tampon kullanılabilir mi?
Tamponun uyurken kullanılması sakıncalı olacağı için önerilmez. Özellikle de 6 saatten fazla uyuma durumunda kesinlikle tampon çıkarılmalıdır.
Aynı anda birden fazla tampon kullanılabilir mi?
Asla, hiçbir koşulda aynı anda birden fazla tampon kullanılmamalıdır.
Tampon varken cinsel ilişkiye girilir mi?
Tampon varken kesinlikle cinsel ilişkiye girilmez.
Toksik şok sendromu nedir?
Toksik Şok Sendromu; “Stafilokoccus Aureus” adı verilen bir bakterinin salgıladığı toksinlerin meydana getirdiği, hayatı tehdit edebilecek kadar ciddi sorunlar yaratabilecek bir enfeksiyon türüdür. Bir başka deyişle çok nadir olarak yaşanan kan zehirlenmesidir.
Aslında Stafilokoccus Aureus; pek çok insanın cilt, burun, dirsek, vajina gibi bölgelerinde normalde bulunabilen bir bakteridir. Özellikle cilt enfeksiyonlarındaki en önemli patojendir. Ancak nadiren de olsa ürettiği toksinle Toksik Şok Sendromuna yol açabilir. Bu sendrom, tampon kullanıcılarında daha sık görülmektedir.
Toksik şok sendromu belirtileri nelerdir?
Toksik Şok Sendromunu önlemek için özellikle sıcak havalarda vajinal tamponlarınızı 6 saatten uzun süreli kullanmamak gerekiyor. Tampon kullanımında;
Ateşin aniden yükselmesi,
Şiddetli baş ağrısı,
Uzun süreli kusma,
İshal,
Dalgınlık, konsantrasyon bozukluğu ve dağınıklık,
Uzun süreli kaşıntı,
Boğaz ve eklemlerde ağrı,
Ani tansiyon düşüklüğü Toksik Şok Sendromunun belirtileri olabilir.
TAMPON KULLANIMI
VAJİNAL TAMPONLAR
Vajinal tamponlar silindir şeklinde pamuktan yapılan ve adet kanını emmesi için vajina içerisine yerleştirilen ürünlerdir. Hijyenik pedlerden farklı olarak dışarıdan belli olmazlar çünkü tamamen vajina içerisine yerleştirilir. Sadece adet kanması için kullanılırlar, kötü kokulu akıntıyı emsin diye kullanılmamalıdır. Tampon kullnırken adet kanı dışarıya akmadığı için adet kanına bağlı koku oluşmaz. Ayakta veya oturur pozisyonda vajinaya yerleştirilebilir, çıkarırken de ipinden çekilerek çıkarılır. Uygulaması kolaydır ancak ilk seferler de biraz zorluk olabilir. Özellikle spor yapanlar veya yüzenler, adet zamanı denize girmek isteyenler tercih ederler. Tampon spor yaparken veya yüzerken kendiliğinden düşmez. İçeride tampon olması kadının idrar yapmasını engellemez. Tamponların küçük, orta, büyük boyları vardır; adet kanamasının yoğunluğuna göre uygun boy uygulanmalıdır.
Bakire bayanlar tampon kullanabilir mi?
Bakireler için üretilmiş tamponlar vardır ancak bunların kullanımı sırasında kızlık zarının zarar görme ihtimalinden dolayı kullanılması pek önerilmez. Ped kullanılması uygundur.
Toksik Şok Sendromu
Tampon kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta 6-8 saatten fazla kullanmamaktır, bu süre dolmadan değiştirmek gerekir. Aksi taktirde enfeksiyon riski artar. Toksik şok sendromu denen enfeksiyon uzun süreli tampon kullanımı ile ilgili ciddi bir enfeksiyondur. Bu nedenle hijyenik pedler her zaman tamponlardan daha çok önerilir, tamponların sadece zorunlu durumlarda kullanılması daha uygundur. Uyku uzun sürebileceği için gece tampon kullanılması önerilmez.
Toksik şok sendromu vajinadaki enfeksiyonun bütün vücudu etkileyecek şekilde sistematik ciddi etkiler oluşturması ile karakterizedir. Ateş, bulantı, kusma, halsizlik, baş dönemsi gibi şikayetler olur.