VAJİNAL AKINTI (VAJİNİT)
Vajinit Nedir?
Şiddetli kaşıntı, akıntı, kötü koku, cinsel ilişki sırasında ve bazen idrar yaparken ağrı ile kendini gösteren vajinanın iltihabi bir hastalığıdır. Her yaştaki kadınlarda gözlenebilir.
Kadının vajinasından az miktarda berrak veya bulanık beyaz sıvı akışı normaldir. Bu dokuyu ıslak ve sağlıklı tutar. Vajina normalde de bakteriler ve mantarlar gibi çeşitli organizmaları denge halinde barındırır, böylece normal işlev görebilir. Bazı faktörler vajinanın bu normal dengesini bozabilir. (antibiyotikler, hormanal dengedeki değişiklikler, gebelik, vajinal duşlar, menopoz gibi)
En sık vajinit nedenleri:
– Bakteriyel vaginosis (Gardnerella vaginiti, non-spesifik vajinit)
– Trikomonas vajiniti
– Vajinal kandidiyazis (Mantar enfeksiyonu)
– Atrofik vajinit
BAKTERİYEL VAJİNOZİS (GARDNERELLA VAJİİTİ)
Kadınlarda en sık karşılaşılan vajinit sebebi bakteriel vaginosis (non-spesifik vajinit)’dir. Bu enfeksiyon “Gardnerella vaginalis” denen mikrobik ajanın vagina içerisinde aşırı çoğalması sonucu oluşmaktadır. Bol miktarda beyaz-gri renkte, sulıu vajinal akıntı ile karakterizedir. Özellikle akıntının kötü kokusu belirgindir. Kötü koku cinsel ilişki sırasında ve adet günlerinde belirginleşmektedir. Vajinit terimi yerine vajinozis denemsinin nedeni sekresyonda lökositlerin az miktarda izlenmesidir.
Normalde vejende en fazla bulunan bakteri laktobasillerdir (döderlein basilleri). Bakteriel vajinoziste laktobasiller azalır, buna karşılık anaerob bakteriler, gardnerella vajinalis ve başka çok sayıda bakteri türü artar. Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon değildir.
Tanıda Amsel kriterleri kullanılır: Gri beyaz sulu bol akıntı olması, vajen pH’ının 4.5’in üzerinde olması, akıntının gram boyamasında Clue hücreleri izlenmesi, lökositlerin az oranda görülmesi, sekresyona %10 KOH damlatılması ile balık kokusu oluşması (Whiff testi).
İlişki sonrasında da vajende benzer şekilde kötü koku oluşabilir.
Tanı için kültür kullanılmaz.
Bakteriel vajinozis kimlerde daha sık görülür?
– Vajnal duş yapanlar
– Menstrüasyon olan günlerde ilişkiye girmek
– RİA kullananlarda
– Birden fazla cinsel partneri olanlar
– Sigara kullananlarda
Bakteriel vajinozis PID, preterm eylem, EMR, koryoamnionit, postpartum endometrit riskinde artış ile ilişkili bulunmuştur.
TRİKOMANAS VAJİNALİS
Trikomanas vajinalis flagellalı bir prozoondur ve cinsel yolla bulaşarak vajende enfeksiyona neden olabilir. Bol milktarda, köpüklü, pürülan, kötü kokulu akıntı vardır. Kaşıntı sıklıkla vardır. Servikste eritemli görüntü tipiktir (çilek görümntüsü, kolpitis makülaris). Bakteriel vajinozis sıklıkla eşlik ettiği için Wiff testi burada da pozitif olabilir. Trikomanas vajiniti cinsel yolla bulaşan hastalık olduğundan eş tdavisi de mutlaka gerekir.
KANDİDA ENFEKSİYONU
Vajinada mantar enfeksiyonu (kandida) belirgin kaşıntı ve tahriş yapan bir akıntı yapmaktadır. Cinsel ilişkide yanma ve ağrı da genel olarak hissedilen diğer semptomlardır. Mantar enfeksiyonundaki vajinal akıntı beyaz süt kesiği şeklindedir. Kandida vajiniti hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz..
ATROFİK VAJİNİT
Menopozdan sonra olduğu gibi kadında östrojen hormon düzeyleri düştüğü herhangi bir zamanda vajinada kurulukla birlikte oluşabilir. Belirtiler akıntı, kuruluk ve yanmayı içerir. Tedavisinde östrojen kullanılır.
Korunma:
Mantar nemli ortamda büyüdüğü için genital bölgenin kuru tutulması gerekir. Islak mayoyla oturulmamalı, pamuklu iç çamaşırı giymeli, giyinmeden evvel genital bölge iyice kurutulmalıdır. Tuvalet temizliğinde bağırsakta bulunan bakteri ve mantarların vajinaya geçmemesi için önden arkaya doğru silinmeli.
Alerjik vajinitten sakınmak için kokulu, parfümlü tuvalet kağıdı, kokulu ve renkli sabunlar, deodorantlar bu bölgede kullanılmamalı. Köpüklü banyo, hijyenik kadın spreyleri kullanılmamalıdır. Vajinal duş yani vajina içerisinin su ile yıkanması yapılmamalıdır.
Tedavi:
Tedavi vajinitin etkenine göre yapılır. Tedavi ağızdan alınan hap veya vajinaya uygulanan bir krem, tablet, ovül veya jel ile olabilir. Bazı durumlarda eşinize de tedavi verilebilir. Tedavi enfeksiyon etkeninin cinsine bağlıdır. Mantar enfeksiyonu antimantar ilaç kullanımı ile tedavi edilir. Tedavi sırasında cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.
Akıntı veya diğer belirtiler ilaçlarınızı bitirmeden ortadan kalksa bile, doktorunuzun talimatlarına aynen uymanız önemlidir. Belirtiler kaybolsa da, enfeksiyon hala mevcut olabilir. Tedaviyi erken bırakmak belirtilerin geri dönmesine neden olabilir. Tedavi tamamlandıktan sonra belirtiler tekrarlarsa doktorunuzu görünüz. Farklı bir tedaviye gerek olabilir.
VAJİNAL AKINTI TEDAVİSİ
Vajinal akıntı (vajinit) tedavisi için öncelikle akıntının çeşidini yani etken olan enfeksiyon ajanını belirlemek gerekir. Bunun için bazen akıntıdan çubukla örnek alınarak kültür yapılır, bazen de akıntının kokusuna, rengine, görüntüsüne bakılarak çeşiti tahmin edilir ve ona göre tedavi planlanır. Beyaz peynirimsi süt kesiği gibi olan ve sıklıkla kaşıntı eşlik eden akıntılar genellikle vajinal mantar (kandida) denilen akıntılardır ve bunların tedavisinde ant,fungal (mantarlara karşı) fitil ve haplar, kremler kullanılır. Daha bol miktarda sarı, yeşil, köpüklü, kötü kokulu akıntılar ise bakteriyel akıntılardır (trikomonas veya gardnerella vajiniti), bunların tedavisinde de bakterilere karşı etkili antibiyotikler ve vajinal fitiller (ovüller) kullanılır. Kaşıntı eşlik ediyorsa kremler de kullanılır. Bakire kadınlarda vajinal ovüller yerine ağızdan tabletler ile ilaç tedavisi verilir.
Vajinit tedavisinde hastaların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. İlaçların kullanım süresince yaklaşık bir hafta cinsel ilişkiden kaçınılması tedavinin başarısını arttırır. Bunun dışında vajinaya koyulan ovül yani fitiller mümkün olduğunca derine konulmalıdır ve akşam konulacak fitil uyumadan önce konulursa kayması engellenir, daha faydalı olur. Kremler vajinanın içerisine sürülmez sadece dış tarafa kaşıntı olan bölgeye sürülür. (Vajina içerisine aplikatör ile sıkılan kremler vardır, onlar hariç).
VAJİNADA AKINTI VE KAŞINTI, YANMA NEDENLERİ
VAJİNİT SEBEPLERİ
Vajinal akıntı (vajinit) enfeksiyon etkenleriyle oluşan bir hastalıktır ve tipik olarak vajina dış bölgesinde akıntı, kaşıntı, yanma ile karanterizedir, bazen sadece akıntı olur diğer şikayetler eşlik etmez. Buna neden olan enfeksiyon ajanları bazı bakteriler ve kandida türü mantarlar olmaktadır sıklıkla. En sık etkenler gardneralla vajinalis, trikomonas vajinalis ve kandida albikanstır.
Bazı hastalıklar ve durumlar bu enfeksiyon ajanlarının çoğalarak vajinada akıntı, kaşıntı, yanma ile seyreden vajinit tablosunu oluşturmalarını kolaylaştırırlar.
Vajinada akıntı (vajinit) nedenleri ve oluşmasını kolaylaştıran sebepler:
– Genital bölgenin sürekli nemli ve terli olması
– Antibiyotik kullanımı
– Diabet (şeker hastalığı)
– Şişmanlık
– Vajinayı yıkamak (vajinal duş)
– Gebelik
– Doğum kontrol hapları
– Steroid ilaç kullanımı
– AIDS gibi immun sistemi baskılayan hastalıklar
– Dar ve pamuklu olmayan tayt, pantolon, iç çamaşırı giymek
– Vajina bölgesine parfüm vb. kullanmak
– Duştan sonra vajina bölgesinin iyi kurulanmaması
– Tuvalet temizliğinin yanlış yapılması (Önden arkaya doğru yapılmalı)
– Tampon kullanırken sık değiştirmemek
HAMİLELİKTE AKINTI NORMAL MİDİR? NE ZAMAN BAŞLAR?
GEBELİK DÖNEMİNDE AKINTI OLMASI
Hamilelerde akıntı olması normal midir? Her zaman olur mu?
Gebelikte artan östrojen hormonunun etkisinden dolayı vajinal akıntıda artış olması normaldir. Ancak her vajinal akıntı normal gebeliğe bağlı akıntı olmayabilir. Gebeliğe bağlı görülen normal akıntı kokusuz, beyaz akışkan kıvamda, ince bir akıntıdır. Kötü kokulu, yeşil, sarı, kahbverengi, peynir kesiği gibi olan bir akıntı hamileliğe bağlı normal akıntı değildir. Gebeliğe bağlı artış gösteren normal akıntı kaşıntıya sebep olmaz, eğer vajina dış bölgesinde kaşıntı varsa enfeksiyona bağlı bir vajina iltihabı (vajinit) olabilir.
Hamilelikte akıntı ne zaman başlar?
Gebelikte akıntı gebeliğin ilk aylarından itibaren başlar ve genellikle doğuma kadar devam eder.
Önemli olan akıntının özelliklerini takip etmektir. Eğer akıntı kötü kokulu, yeşil, kahverengi, sarı, pembe kırmızı lekelenme şeklinde ve kaşıntı eşlik eden şekilde akıntı başlarsa hemen doktora başvurmak gerekir. Bazen özellikle gebeliğin son aylarında anne adayları su gelmesi ile akıntıyı karıştırabilirler, su gelmesi gebelikte önemli acil durumlardan birisidir ve annenin bunu akıntıdan ayırması mümkün olmayabilir, şüphe durumunda acilen doktora başvurulması gerekir.
Akıntı hamilelik belirtisi midir?
Akıntı hamile kalmadan önce yumurtlama döneminde görülebilir. Hamilelik oluştuğunda ve rahime yerleştiğinde akıntı olması gerekmez. Hamilelikte hormonların etkisi ile akıntıda artış olabilir ancak hamile olmayan kadınlarda da sık görülen biri durum olduğu için akıntı bir hamilelik belirtisi olarak değerlendirilemez.
Akıntı olsa da olmasa da hamilelik şüphesi duyulan her durumda doktora başvurmak ve gebelik testi yapmak gerekir. Hamilelik belirtileri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Akıntıya eşlik eden kaşıntı varsa:
Özellikle mantar (kandida) enfeksiyonlarında akıntıya kaşıntı da eşlik eder. Vajina bölgesinde kaşıntı genelik belirtisi değildir. İç çamaşırıma renkli akıntı olması ve kaşıntı hamilelik belirtisi değil, vajial enfeksiyon belirtisidir. Ancak yine de bu durumda ilaç kullanmadan önce hamilelik olmadığından emin olmak gerekir.