RAHİM ALMA AMELİYATI

HİSTEREKTOMİ (RAHİM ALMA AMELİYATI)
Histerektomi rahimin alınması ameliyatıdır. Jinekoloji kliniklerinde kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından en çok yapılan ameliyatlardan birisidir. Genellikle 40 yaş üzeri kadınlarda en sık miyom nedeniyle uygulanır; nadiren daha genç yaşlarda da çeşitli hastalıklar nedeniyle rahmin alınması gerekebilir. Doğum sırasında çok nadiren aşırı kanama olan bazı durumlarda kanamayı durdurmak için rahimin alınması gerekebilir.

Rahim alma ameliyatı ne kadar sürer?
Histerektomi ortalama 1 saat süren bir ameliyattır. 30 dakika kadar kısa veya 2-3 saat kadar uzun sürdüğü de olabilmektedir. Açık ve kapalı yöntemle yapılan ameliyatların süresi yaklaşık eşittir.

Bazı histerektomi tipleri:
Subtotal veya supraservikal histerektomi, rahim ağzının bırakılarak rahimin geri kalan kısmının alınmasıdır.
Radikal histerektomi; bu ameliyatta vajinanın bir kısmı, tüpler, yumurtalıklar, destekleyici ve bağlayıcı dokular, lenf bezleri, rahim ve rahim ağzı tam olarak alınmaktadır.
Porro ameliyatı; sezaryen ameliyatında aynı zamanda rahimin de alınması.
Vaginal histerektomi; rahim ve rahim ağzı, karından değil de vajinadan alınmasıdır.
Laparoskopik histerektomi (kapalı ameliyat) ameliyatı hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Rahim alma ameliyatı nasıl yapılır?
Üstteki videoda detaylı anlatıldığı gibi rahim alma ameliyatı açık veya kapalı yöntemle yapılabilir. Rahim organı yani uterus normalde küçük bir armut büyüklüğünde 5-6 cm boyundadır, ancak aşırı sayıda büyük miyom içeren rahimler 10-20 cm hatta çok daha büyük boyutlara ulaşabilmektedir. Açık yöntemde karına yaklaşık 10 cm uzunlukta yatay veya dikey bir kesi yapılırken, kapalı yöntemde karında sadece küçük delikler bulunur ve bu deliklerden içeri sokulan aletlerle ameliyat gerçekleştirilir. Kapalı ameliyattan sonra hasta daha az ağrı hisseder ve iyileşme süresi daha kısadır. Cilt kesileri farklı olsa da karın içerisinde yapılan işlemler benzerdir, sadece kullanılan aletler farklıdır. Ameliyat süresi ortalama bir saat kadardır her iki yöntemde de. Vajinal histerektomi denilen yöntemde ise rahim karına hiçbir kesi yapılmadan sadece vajina içerisinden yapılan ameliyatla alttan çıkarılır, en nadir uygulanan yöntem budur ve genellikle ileri yaşlarda rahim sarkması olan hastalarda uygulanır. Rahim alma (histerektomi) ameliyatlarında hemen her zaman rahim ağzı da birlikte alınır. Hasta ileri yaşta ise yumurtalıklar da genellikle alınır. Vajina yani halk arasında hazne denilen ilişkide penisin girdiği kısım alınmaz bu nedenle ameliyat sonrasında cinsel ilişki konusunda problem olmaz. Cilt kesileri genellikle kendiliğinden eriyen dikişler ile dikilir, bazen zımba teli gibi veya farklı yöntemlerle cilt kapatılabilir.

Histerektomi hangi durumlarda yapılır:
– Histerektomi için en önde gelen neden rahimin miyomlarıdır. Ameliyat kararı hastanın yaşı ile ilgili olarak değişir. Rahim myomları kadınlarda en sık karşılaşılan iyi huylu tümörlerdir ve bu yüzden histerektomilerin çok geniş bir bölümünden sorumlulardır. Myomlar genellikle aşırı adet kanaması, kasık ağrısı, bel ağrısı gibi şikayetlerden dolayı ameliyat edilirler, hiçbir şikayet yaratmayan küçük myomlar genellikle ameliyat edilmezler.
– Bazı kadınlarda miyom veya polip gibi hiçbir gözle görünen neden olmasa bile hormon düzensizliklerii gibi nedenlerle aşırı ve düzensiz adet kanamaları olabilmektedir. Bu durumlarda ilaç tedavisi ile kanamalar kesilmezse rahmin alınması gerekebilmektedir.
– CIN gibi rahim ağzı kanserine öncü lezyonlar bazı durumlarda histerektomi gerektirebilir.
– Özellikle yaşlı hastalarda rahim sarkması nedeniyle histerektomi uygulanabilmektedir.
– Doğum sonrası aşırı kanamanın durdurulamaması (atoni, plasenta perkrea), tamir edilemeyen rahim yırtıkları gibi durumlarda rahmin alınması gerekebilir.
– Rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanseri
– Yumurtalık kistleri ve tubaovaryan abse özellikle ileri yaşlarda rahim ile birlikte alınarak tedavi edilir.

Histerektomi ameliyatı geçiren hastalar nelere dikkat etmelidir?
Ciltteki yara yerinden akıntı, kanama, kötü koku, yüksek ateş olması durumunda doktora başvurulmalıdır. Banyo veya duş genellikle ameliyattan 3-5 gün sonra serbest bırakılır, doktora danışmadan başlamamak gerekir. Cinsel ilişki genellikle ameliyattan 6 hafta sonra doktor muayenesinde bir engel yoksa serbest bırakılır. Ameliyattan 2-3 gün sonra taburcu olup eve giderken genellikle yeme içme konusundaki yasaklar tamamen kaldırılır, şeker ve tansiyon gibi hastalıkları olan hastalar buna göre doktoruna danışarak evde beslenmesine devam etmelidir. Ameliyattan sonra 3 ay çok ağır yükler kaldırılmamalıdır ancak günlük ev işleri veya hafif aktiviteler yapılabilir. Yürüyüş ve yüzme gibi hafif sporlar ameliyattan 6 hafta sonraki kontrolde bir sakınca yoksa serbest bırakılır, daha ağır sporlar için doktorunuza danışmalısınız.

Ameliyattan sonra kanama:
Ameliyattan sonraki ilk günlerde az miktarda ve leke şeklinde alttan kanama olabilir. Aşırı kanama veya 1 haftadan uzun süren kanama olması durumunda doktora başvurulmalıdır. Kanama kırmızı veya kahverengi renkte olabilir. Kanama az miktarda bile olsa 1 haftadan uzun sürüyorsa ve kötü kokulu ise muayene gereklidir.

Rahim alındıktan sonra cinsel ilişki etkilenir mi?
Rahim alma ameliyatı cinsel ilişki konusunda probleme sebep olmaz çünkü bu ameliyatta rahim ve rahim ağzı alınır ancak vajina (hazne) kısmı alınmaz. İyileşme sürecinden sonra kadın normal cinsel yaşantısına devam edebilir.

Adet görme ve menopoz:
Histerektomi sadece rahmin alınması anlamına gelir; yanı sıra bazen yumurtalıklar da alınır, bazen alınmaz. Eğer yumurtalıklar alınmamış ise hormon salgısı devam edeceği için hasta rahmi alınsa da menopoza girmiş sayılmaz; rahim alındığı için hiçbir zaman adet göremez ancak menopoza girmiş sayılmaz. Yumurtalıkları alınan hasta menopoza girer ve adet de göremez, yumurtalıklar alındığı için hormon salgısı kesileceği için ateş basması, yanma gibi şikayetler ameliyattan hemen sonra başlayabilir.

Rahim alma ameliyatının riskleri:
Rahim alma ameliyatı (histerektomi) her ameliyat gibi bazı riskler içerir, bunlar nadiren gerçekleşen riskler olsa da ameliyat öncesi hastanın bu riskleri ve ameliyat nedeniyle oluşabilecek zararları bilmesi gerekir. Bu nedenle ameliyat öncesi her hastaya bu riskler anlatılır ve bunların yazdığı bir kağıt okutularak imzalatılır. Her karın ameliyatında olduğu gibi nadiren aşırı kanama olabilir ve bu nedenle ameliyat sırasında kan verilmesi gerekebilir. Rahim alınırken buraya yakın komşu organlarda yaralanma olabilir; örneğin barsak, mesane (idrar torbası), üreter (idrar yolları) gibi organlarda yaralanma oluşabilir. Ameliyat sonrası ciltte dikiş yerinde açılma ve enfeksiyon, abse oluşabilir; bu nedenle cildin tekrar dikilmesi gerekebilir. Her ameliyatta olduğu gibi tromboembolik olay yani damar tıkanıklığına bağlı pıhtı atması riski vardır. Bu risklerin azaltılması için çeşitli ilaçlar ve önlemler kullanılır ancak yine de her riski sıfıra indirmek imkansızdır. Yumurtalıkların alınmamasına karar verilmişse bile rahim alınırken kanama, yapışıklık veya başka nedenle yumurtalıklardan bir veya ikisinin alınması gerekebilir. Ameliyattan aylar veya yıllar sonra karın içerisinde yapışıklıklara bağlı kronik ağrılar olabilir. Ameliyat sonrası ilerleyen zamanlarda ciltteki kesi bölgesinde fıtık meydana gelebilir.
Rahimin alınması kilo almaya veya göbek şişliği oluşmasına neden olmaz; bu tür şikayetler rahim ameliyatı ile ilişkilendirilmemelidir, diyet ve egzersiz ile giderilmelidir. Rahmin alınması adet kanaması olmayacağı için başka bir organda hastalık artışına neden olmaz, bu konuda halk arasındaki inanış yanlıştır. Adet kanaması zaten rahmin kendisinden oluşup geldiği için rahim alındıktan sonra karın içerisinde başka bir yerde kan oluşması veya kan birikmesi olamaz.