SMEAR TESTİ – SİMİR TESTİ NEDİR ?

SMEAR TESTİ NEDİR ? NASIL YAPILIR ? SİMİR TESTİ KİMLERE YAPILIR ?

Uzmanlar, her kadının (herhangi bir şikayeti bulunmasa da) düzenli olarak jinekolojik muayenesini yaptırmasını önemle belirtiyor. Ancak birçok kadın bu denli önemli sağlık kontrolünü ihmal ediyor. Bunun önemli nedenlerinden biri, konuyla ilgili yeterli bilgi sahibi olunmamasından kaynaklanıyor. Simir testi (smear testi) nedir ve kadın sağlığı için neden önemlidir, gelin birlikte inceleyelim.

Simir (Smear) Testi Nedir?

Rahim, rahim ağzı kanseri ve rahim ağzı kanserinin öncü lezyonlarını anlayabilmemiz için yapılan basit bir testtir. Pap smear veya simir adıyla da bilinmektedir. Seksüel olarak aktif kadınların, herhangi bir şikayetleri olmasa da rahim ağzı hastalıkları ile ilgili taramalarını her yıl yaptırmaları önemlidir.

Smear Testi Nasıl Yapılır?

Jinekolojik muayene anında rahim ağzından dökülen hücreler veya vajinal akıntı smear çubuğu ile toplanır (sürüntü alınır). Toplanan dokular mikroskop altında incelenir. Ağrısız bir işlemdir ve kadına hiçbir şekilde rahatsızlık vermez. Nadiren smear testi sonrası kanama ve lekelenmeler görülebilir. Bu endişe edilecek bir durum değildir.

Smear (Simir) Testinin Önemi Nedir?

Uygulaması oldukça basit olan bu test, kadın sağlığı için hayati önem taşımaktadır. Kadınların korkulu rüyası olan ve herhangi bir belirti vermeyen rahim ağzı kanserinin erken dönem tespiti için smear testi kilit rol oynar.

Smear’de Neler Görülür?

Smear testi kanser gelişmeden hücrelerin değerlendirilmesi yanı sıra mantar ve bazı bakteriyel enfeksiyonların saptanmasında da yardımcıdır. Ayrıca HPV (Human Papilloma virüs) taraması olarak da kullanılabilir.

Smear Testinde Nelere Dikkat Etmek Gereklidir?

Smear testi yaptıracak olan kişilerin kanamalarının olmadığı bir dönemde testi yaptırmaları gerekmektedir. Ayrıca smear testinden 24 saat kadar öncesinde cinsel ilişkiye girilmemeli, vajina yıkanmamalı, enfeksiyon ve akıntı varsa öncesinde tedavi edilmelidir.

Kimler Smear Testi Yaptırmalıdır?

• 21 yaşın altında, cinsel ilişkide bulunmamış kadınlarda muayene ve smear testi gerekmemektedir. Cinsel ilişkide bulunmuş olan tüm kadınlarda cinsel aktivite başlangıcından 3 yıl sonra başlamak üzere yıllık muayene ve smear önerilmektedir.
• 21-29 yaş arasındaki tüm kadınlarda yıllık muayene ve smear önerilmektedir.
• 30-64 yaş arasındaki kadınlarda yıllık muayene ve smear önerilmektedir. Üst üste 3 smear’ı normal olarak rapor edilmiş, rahim ağzı kanseri öyküsü veya kanser öncesi değişiklikler (CIN2, CIN3) olmayan kadınlarda smear testi 2-3 yıl aralarla istenebilir.
• 65 yaş üstü kadınlarda smear testi, bir üstte sıralanan şartlar sağlanmışsa gerekmemektedir. Yıllık muayeneler yeterlidir. Rahim ağzı kanseri dışındaki bir sebeple rahmi çıkartılmış olan kadınlarda smear testi gerekmemektedir.

Hamilelikte Smear Testi Yapılır mı?

Hamilelikte ilk 3 ay içinde smear alınabilir. Kanamasız bir dönemde alınmalı, 24 saat öncesine kadar ilişkide bulunulmamalı, vajina yıkanmamalı, enfeksiyon akıntı varsa önce tedavi edilmelidir.

Rahim ağzı kanseri kadınlarda memeden sonra ikinci sıklıkla görülen bir genital kanser türüdür. Hastalığın % 90’nından, cinsel temasla bulaşan HPV (Human Papilloma
Virüsü) enfeksiyonu sorumludur. Bu nedenle çok partneri olanlarda, sigara içenlerde, vücut drenci herhangi bir şekilde zarar görmüş olanlarda, düşük sosyokültürel düzeyde olanlarda sık görülmektedir. HPV enfeksiyonun alınmasıyla kanser gelişmesi arasındaki süre, ortalama 13 yıldır. Kansere yakalanan hastaların % 70’i son 5 yıl içerisinde smear testi yaptırmamış olan kadınlardır. Dolayısıyla smear testiyle erken dönemde daha hücre değişikliği döneminde hastalığı yakalamak ve tedavi etmek, rahim alınmadan doğurganlığın korunması mümkündür.

Smear (yayma) testinin uygulamasının yaygınlaşmasıyla bu hastalıktan ölüm oranı %50 azalmıştır. Smear testi, jinekolojik muayene sırasında özel bir fırça ile vaginal akıntı ve mukozadan hücre alınması ve bunun özel yöntemlerle yayılarak patolojik olarak incelenmesidir.

Gebelerden de ilk 3 ay içinde alınabilir. Kolay ve ağrısızdır. Kanamasız bir dönemde alınmalı, 24 saat öncesine kadar ilişkide bulunulmamalı, vagina yıkanmamalı, enfeksiyon akıntı varsa önce tedavi edilmelidir. Ayrıca hücrelerin değerlendirilmesi yanı sıra mantar ve bazı bakteriyel enfeksiyonların saptanmasında da yardımcıdır. Amaç daha kanser gelişmeden hücre değişikliği düzeyinde 6-10 yıl öncesinde hastalığı yakalamak, bunun için ileri tetkik yani biyopsi için aday hastaları belirlemektir.

Bugün gündemde olan dünya da kabul edilen tarama programı:

1. İlk Smear testi için 21 yaş beklenmeli, 21-30 yaş arası 3 yılda bir yapılmalıdır.
2. 30-65 yaş arası HPV virüs tayini ile (eğer negatif ise) 5 yılda bir yapılmadır.
3. 65 yaş üzerinde ise eğer son 10 yıl içerisinde yapılan smear testlerinde sorun yoksa hiç yapılmayabilir.
4. Yine rahmi iyi huylu sebeplerle alınmış olan hastalardan hiç
   smear alınmayabilir.

Bununla birlikte smear testinin yaklaşık % 20 oranında yanılma payı olduğu ve HPV tiplemesinin maliyeti düşünülürse ülkemiz koşullarında yine senede bir kez 21 yaştan sonra tüm kadınlara smear testi uygulanmasının uygun olduğu kabul edilmelidir.

HPV (Human Papilloma virüs) toplumda oldukça yaygın olup, çoğunlukla cinsel temasla bulaşmakta yaklaşık 80 tipten oluşan bir kısmı düşük risk içeren (siğil yapan) bir kısmı da yüksek riske (yani rahim ağzı hücrelerini değiştirme potansiyeline) sahip bir virüstür. HPV tip 16 ve 18 rahim ağzı kanserlerinin % 70’inden sorumludur. Günümüzde bu iki yüksek riskli grup için aşı geliştirilmiştir. Dolayısıyla tüm genç erişkin kadınların aşılanması kanser oranını % 70 azaltacaktır. (Fakat diğer 80 e yakın HPV tipi mevcuttur) Tiplerin varlığından dolayı aşılı kadınlar da smear testiyle taranmaya devam edilmelidir. Smear testi ucuz ve uygulanması kolay olan ve büyük kitleleri tarayabilen dolayısıyla rahim ağzı kanserine aday hastaları belirleyen, doğurganlığı ve hatta hayat kurtaran bir test olup, HPV tiplemesiyle beraber yapılması duyarlılığını artırmaktadır.

SMEAR TESTİ (PAP TESTİ) – RAHİM AĞZI KANSERİ TARAMA TESTİ

Smear testi (SİMİR TESTİ veya SMIR TESTİ diye söylenir) rahim ağzından sitolojik inceleme amaçlı sürüntü alma işlemidir. Smear testi rahim ağzı yani serviks kanseri için bir tarama yöntemidir. Bu testi 1941 yılında ilk tarif eden patolog George Papanicolaou olduğu için soyisminin kısaltması şeklinde PAP TEST de denir. Papanicolaou testi, Pap testi, servikal smear, servikal smear testi, servikal sürüntü, servikal sitoloji gibi isimlendirmeler yapılır. Halk arasında rahim ağzı kanser testi, rahim ağzı kanser taraması gibi isimlerle bilinir.

Smear testi neden yapılır?

Smear testi yapmaktaki amaç rahim ağzında kanser olmayan fakat farkedilmezse uzun yıllar sonra kansere dönüşme riski olan bazı lezyonları erkenden farketmektir. Böylelikle erkenden farkedilen bu lezyonlar tedavi edilir ve kansere dönüşmeden ortadan kaldırılır.
Yani smear testi yapmaktaki amaç rahim ağzı kanseri başlamış kişileri saptamak değildir, kanser başlamadan yıllar öncesindeki lezyonları saptamaktır. Smear testi yapılmayan kadınlarda bu lezyonlar farkedilmez ve uzun yıllar sonra kansere dönüşebilirler.

Smear testi nasıl ve ne zaman yapılır?

Jinekolojik muayene sırasında özel bir çubukla rahim ağzındaki hücrelerden sürüntü şeklinde bir örnek alınır. İşlem aynen alttan muayene olur gibi jinekolojik muayene pozisyonunda ve jinekolojik muayene masasında yapılır. Muayene aleti (spekulum) takılır ve ufak bir çubukla rahim ağzından sürüntü alınır. Parça alma, parça koparma gibi bir işlem değildir, çubuk rahim ağzına sadece sürülür. Hasta smear alınırken ağrı hissetmez. İşlem yaklaşık 1-2 dakika sürer.
Alınan sürüntüdeki hücrelerin cama sürülmesinden sonra üzerine sprey sıkılarak sabitlenir ve incelenmesi için patolojiye gönderilir. Sıvı bazlı sitoloji (LBC, liquid based cytology) yönteminde çubukla alınan sürüntü cam üzerine sürülmez, içinde sıvı olan bir kaba konulur. Her iki yöntemde de alınan materyal incelenmek üzere patoloji bölümüne gönderilir. Patologlar veya sitologlar tarafından cam üzerine yayılan hücreler incelenir. Bu hücreler rahim ağzı yüzeyini kaplayan hücrelerdir.

Smear (simir testi) kimlere yapılır?

ASCCP (Amerikan servikal patolojiler ve kolposkopi derneği), ASC (Amerikan kanser derneği) ve ACOG (Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneği) önerileri doğrultusunda günümüzde smear testi uygulaması çoğu ülkede ve çoğu hastanede şu şekilde uygulanmaktadır:

• Smear testine 21 yaşından itibaren başlanmalıdır. 21 yaşına kadar cinsel ilişkide bulunmamış kadınlara cinsel ilişki başladıktan sonra smear tahlili yapılmaya başlanır.
• 21 yaşından önce cinsel ilişkide bulunmuş kadınlarda smear testine yine 21 yaşında başlanır.
• 21-30 yaş arasında 3 yılda bir smear testi yapılması önerilir (ASCCP)
• 30 yaşından sonra smear testi ve HPV testi birlikte yapılır, buna co-test adı verilir. Co-test 30 yaşından 65 yaşına kadar 5 yılda bir yapılmalıdır. Eğer HPV testi imkanı yoksa yani co-test yapılamıyorsa bu durumda sadece smear tahlili 3 yılda bir yapılmaya devam edilir 30-65 yaş arasında.
• 30 yaşından küçüklere HPV testi yapılmamalıdır.
• Ameliyatla rahim ve rahim ağzı tamamen alınmış olan kadınların ameliyattan sonra artık hiçbir zaman smear aldırmasına gerek yoktur. Yalnız rahim ağzında (servikste) CIN 2, CIN 3, HSIL,
• AIS, serviks kanseri gibi patolojiler saptanan kadınlarda ameliyattan sonra da smear takibine devam edilir.
• Bazı durumlarda ameliyatla sadece rahim (uterus) alınır ancak rahim ağzı (serviks) alınmadan bırakılır (supraservikal histerektomi, subtotal histerektomi). Bu durumda rahim ağzı durduğu için smear takipleri aynı şekilde yapılmaya devam edilmelidir. Rahim ameliyatı geçiren hastaların rahim ağzının da alınıp alınmadığı konusunda doktorlarından net bilgi almaları önemlidir bu açıdan.
• CIN 2, CIN 3, HSIL, AIS saptanan hastalarda smear takibine en az 20 yıl daha devam etmek gerekir, bu durumda 20 yıllık süreçte hasta 65 yaşını geçerse takip sonlandırılmaz, 20 yıl dolana kadar takibe devam edilir.
• HPV aşısı olanlar da hiç aşı olmamış kadınlarda aynı şekilde smear ve HPV testi ile takiplerine devam etmelidir.
  Smear testinin pap-smear şeklinde konvansiyonel veya sıvı bazlı (LBC, liquid based cytology) şeklinde yapılması test sıklığını değiştirmez.

Smear testi bakirelere yapılır mı?

Smear testinin hiç cinsel ilişkiye başlamamış kadınlarda yapılmasına gerek yoktur. Çünkü rahim ağzı kanserinin çoğunluğunda sebep HPV virüsüdür ve bu virüs cinsel ilişki başlamamış bekar (virgo) kadınlarda rahim ağzına bulaşamaz, bu nedenle bu kadınlarda rahim ağzı kanseri açısından risk henüz başlamamıştır, smear testine de gerek yoktur.

Smear testinden önce dikkat edilmesi gerekenler:
Smear alınmasından önceki 2 gün süresince cinsel ilişkide bulunulmamalı. Vajinal ilaç, ovül, fitil, krem, sprey, tampon kullanılmamalıdır. Vajinal duş yapılmamalıdır yani vajina içerisi yıkanmamalıdır. Adet zamanı smaer alınamaz. Kan smearın değerlendirilmesini engeller.

Smear testi yapıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler:

Smear testinden hemen sonra ve testin yapıldığı gün nadiren çok hafif kanama veya lekelenme olabilir. Smear tahlili alındıktan sonra cinsel ilişki yasak değildir. Smear testi ağrıya neden olmaz, bu nedenle hasta günlük işlerine veya çalışmasına hemen dönebilir.

CO-TEST NEDİR?

Servis kanseri taramasında smear testi (sitoloji) ve HPV testinin aynı anda yapılması ve değerlendirilmesine cotest denir (“kotest” diye okunur). Smear için alınan sürüntüden HPV DNA testi de çalışılır, HPV için ayrı bir sürüntü veya parça alınmasına gerek yoktur. İkisinin birden değerlendirilmesi sadece smear değerlendirmesine göre daha güvenilir sonuç verir, bu nedenle günümüzde 30-65 yaş arası kadınlara sadece smear testi yarine co-test ile tarama daha çok önerilmektedir (HPV testi yapma imkanı varsa). Co-test sonucunda smear testinin sonucu yani sitolojik değerlendirme ve HPV testi kombine halde değerlendirilir. Örneğin smear testinde anormallik izlenmesi ve aynı zamanda yüksek riskli HPV tiplerinin pozitif saptanması yüksek riskli bir durumu işaret eder ve buna göre tedavi planlanır. Ancak sitoloji sonucu anormal olan bir kadında HPV DNA saptanmamışsa bu çok daha düşük riskli bir durumu ifade eder, tedavi veya takip de bunla orantılı olarak daha ılımlı şekilde planlanır. Hem sitoloji hem HPV DNA testinin normal görülmesi en risksiz durumu işaret eder.